16 Ιανουαρίου 2024
Τί να πείτε στο παιδί σας για να το προστατέψετε από τον εκφοβισμό
Ανάγνωση σε 4′
Αν έχετε υπάρξει ποτέ θύμα εκφοβισμού, τότε ξέρετε πολύ καλά πόσο μπορεί να πονέσει. Οι έρευνες δείχνουν ότι ο εκφοβισμός, που συνήθως εκδηλώνεται με συνεχείς λεκτικές ή σωματικές επιθέσεις, αλλά και αλλιώς, μπορεί να έχει μακροχρόνιες συνέπειες στην ψυχική υγεία των παιδιών.
Τί μπορείτε να κάνετε λοιπόν για να προστατέψετε το παιδί σας από πιθανές επιθέσεις;
Ενημερώστε το παιδί σας για τη φύση του εκφοβισμού
Ο εκφοβιστής, ξεκινάει συνήθως με μία λεκτική επίθεση. Αν δει ότι το θύμα αναστατώνεται, ενισχύει τον εκφοβισμό. Αν ο εκφοβιστής νιώσει ένα αίσθημα δύναμης και υπεροχής, η επίθεση συνήθως κλιμακώνεται. Καλό είναι το παιδί σας να τα ξέρει αυτά πριν την πρώτη επίθεση που θα δεχτεί, ώστε να είναι προετοιμασμένο.
Αν το παιδί δεχτεί επίθεση, μάθετέ του τί να λέει και τί να κάνει
«Στοπ! Δε μου αρέσει αυτό!» Και να πάει να βρει έναν ενήλικο αμέσως.
Δώστε στο παιδί τις λέξεις και την πρακτική που θα χρειαστεί για να αντιμετωπίσει μία επίθεση
Για παράδειγμα:
- Είναι η σειρά μου τώρα.
- Έ, σταμάτα το αυτό.
- Τα χέρια σου μακριά μου.
- Δεν πληγώνουμε τους άλλους!
- Δε μου αρέσει να με λες έτσι, λέγε με με το όνομά μου παρακαλώ.
- Στοπ! Δε μου αρέσει αυτό!
Κάντε εξάσκηση στο σπίτι μέσα από το παιχνίδι
Παίξτε με το παιδί σας, κάνοντας το ένα κουκλάκι να επιτίθεται λεκτικά ή σωματικά σε ένα άλλο και ρωτήστε το παιδί σας ‘Τώρα τί μπορεί να πει το κουκλάκι που δέχτηκε επίθεση;’ Αφήστε το παιδί να σκεφτεί και να απαντήσει. Μετά πείτε του τί θα απαντούσατε εσείς.
Διατηρήστε μία καλή σχέση με το παιδί σας ώστε να σάς μιλάει
Όταν τα παιδιά δέχονται εκφοβισμό, συχνά δε το λένε στους γονείς και τους φροντιστές τους γιατί φοβούνται ότι θα ‘πέσουν’ στα μάτια τους. Αν με το παιδί σας έχετε μία σχέση που τη διακρίνει η ασφάλεια, ο σεβασμός και η αλληλοκατανόηση, μία σχέση όπου το παιδί θα νιώθει άνετα να σάς πει ακόμα και κάτι που μπορεί να το εκθέσει σε εσάς, χωρίς να διακινδυνεύει να δεχτεί κριτική ή τιμωρίες, τότε είναι πιο πιθανό τα περιστατικά εκφοβισμού να φτάνουν απευθείας σε εσάς.
Αν το παιδί σας περιγράψει μία επίθεση που δέχτηκε, διαβεβαιώστε το ότι δεν είναι δικό του λάθος
Τα παιδιά συχνά βγάζουν το συμπέρασμα ότι αφού το λέει ένα άλλο παιδάκι, έτσι πρέπει να είναι. «Αφού μου λέει ότι είμαι χοντρός, τότε είμαι.» «Αφού μου λέει ότι είμαι χαζή, τότε είμαι.» Δε θέλουμε το παιδί να φτάσει στο συμπέρασμα ότι ευθύνεται για την επίθεση που έλαβε. Ακόμα και αν το παιδί που το αποκαλέσανε χοντρό, είναι πιο γεμάτο από τα άλλα, πάλι δεν δικαιολογείται αυτού του είδους η επίθεση. Καμία επίθεση δεν είναι αποδεκτή!
Πείτε: ‘Αυτό δεν έπρεπε να το πει, οι χαρακτηρισμοί πληγώνουν.’ ‘Δεν φταις εσύ που σου το είπε.’
Μιλήστε με το σχολείο ή τη δομή στην οποία πραγματοποιήθηκε η επίθεση προς το παιδί σας
Οι εκπαιδευτικοί οργανισμοί πάσης φύσεως έχουν την υποχρέωση αλλά και τις απαραίτητες γνώσεις για να εξασφαλίσουν ένα περιβάλλον ασφάλειας για τα παιδιά. Αρκεί να φτάνουν στην αντίληψή τους τα περιστατικά που πρέπει να γνωρίζουν.
Ευθύνη του εκάστοτε οργανισμού είναι να υποστηρίξει τον ίδιο τον εκφοβιστή, ερχόμενος σε επικοινωνία με την οικογένειά του και διερευνώντας τους λόγους που οδηγούν το παιδί στον εκφοβισμό. Συχνά, τα παιδιά που επιτίθενται στα άλλα, είναι παιδιά που έχουν λάβει τα ίδια εκφοβισμό (από τους γονείς τους με τη μορφή αυταρχικής συμπεριφοράς/τιμωρίας/φωνής και προσβολών, ή από άλλα παιδιά κτλ). Αν κάποιο παιδί έχει νιώσει να το εξευτελίζουν, να το απειλούν ή να το πληγώνουν, αυτά τα συναισθήματα συχνά υπερχειλίζουν την ψυχή του, και έτσι επιτίθεται, θέλοντας να ταπεινώσει, να απειλήσει ή να βλάψει κάποιον άλλο. Δυστυχώς, λοιπόν, τα παιδιά που πληγώνονται, συχνά βλάπτουν άλλα παιδιά.
Μάλιστα, βλέποντας ότι αυτή η συμπεριφορά τα κάνει να νιώθουν ότι έχουν δύναμη (καθώς διαφορετικά νιώθουν εντελώς αδύναμα), δεν έχουν λόγο να τη σταματήσουν.
Εξασφαλίστε μία ατμόσφαιρα σεβασμού στην οικογένειά σας και στον περίγυρο του παιδιού
Αν το παιδί μάθει από μικρό πώς είναι να φερόμαστε με σεβασμό, τότε θα το απαιτεί αυτόματα και για τον εαυτό του. Έτσι, θα του είναι εύκολο να αναγνωρίσει μία επίθεση προς το άτομό του, ακόμα και αν είναι διακριτική ή καλά καμουφλαρισμένη.
Βεβαιωθείτε ότι στις δικές σας συναναστροφές με το/τη σύντροφό σας, την οικογένειά σας και τους γύρω σας, γνωστούς και άγνωστους, επικρατεί ο σεβασμός και η ευγένεια
Τα παιδιά τείνουν να αντιγράφουν τη συμπεριφορά μας, και όταν βλέπουν εμάς να φερόμαστε με ευγένεια στους άλλους, αυτό επιδιώκουν και για τις δικές τους σχέσεις.
Μάθετε στο παιδί σας τί να κάνει αν βρεθεί ως θεατής σε ένα περιστατικό εκφοβισμού
Όταν τα παιδιά που παρατηρούν καταφέρνουν να επέμβουν, ο εκφοβισμός σταματάει στις μισές περιπτώσεις εντός 10 δευτερολέπτων, σύμφωνα με την ειδικό στον εκφοβισμό Michele Borba.
Πείτε στο παιδί σας να ταχθεί με το θύμα και να το απομακρύνει από τον χώρο λέγοντας: ‘φαίνεσαι αναστατωμένη,’ ή ‘σε έψαχνα,’ ή ‘μου είπε η δασκάλα να σε βρω.’
Στη συνέχεια, η ενσυναίσθηση, όπως, ‘πρέπει να ήταν πολύ δύσκολο να σε αποκαλέσει έτσι,’ μειώνει στο θύμα τον πόνο από το περιστατικό.
Ο εκφοβιστής λατρεύει να έχει κοινό. Πείτε στο παιδί σας να απευθυνθεί στους άλλους θεατές και ή να τους αποσπάσει την προσοχή λέγοντας για παράδειγμα ‘τί κάνετε όλοι εδώ;’ ή ‘έρχεται ο δάσκαλος!’ δίνοντας έτσι την ευκαιρία στο θύμα να απομακρυνθεί, ή να τους ζητήσει βοήθεια στο περιστατικό που διαδραματίζεται μπροστά στα μάτια όλων. Μπορεί να πει στους άλλους για το θύμα ‘μοιάζει να μη του αρέσει αυτό’ ή ‘δε βλέπετε ότι είναι αναστατωμένη;’ Και να τους πει να φύγουν από εκεί, για παράδειγμα ‘ελάτε, πάμε’ ή, ‘ας φύγουμε από εδώ.’ Αν δεν καταφέρει να κάνει τους άλλους να φύγουν, ας φύγει αυτό, ώστε να μην είναι συνεργός στο συμβάν και να δείξει με αυτό τον τρόπο ότι δεν αποδέχεται αυτό που συμβαίνει.
Τέλος, να αντιμετωπίσει τον εκφοβιστή. Με ένα παγερό ύφος κοιτάζοντάς τον κατάματα ή με το να πει ‘Αυτό είναι εκφοβισμός!’ ‘Γίνεσαι κακός’ ή ‘Αυτό δεν είναι οκ, σταμάτα να το κάνεις.’