Τι είναι ο Αυταρχικός Τρόπος Διαπαιδαγώγησης;

Η τιμωρία, οι φωνές, τα time-outs κτλ., μερικές φορές θεωρoύνται μια βραχυπρόθεσμη λύση για τη διαχείριση της συμπεριφοράς, ωστόσο, έχει αρνητικές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις. Οι μελέτες έχουν επανειλημμένα δείξει ότι η τιμωρία μπορεί να οδηγήσει σε:

• Αυξημένα επίπεδα επιθετικότητας: Η σωματική τιμωρία ενθαρρύνει τα παιδιά να καταφεύγουν στη βία ως λύση στα προβλήματα.
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση: Τα παιδιά που τιμωρούνται μπορεί να βιώσουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, γιατί πάντα πιστεύουν ότι δεν έχουν αξία και δεν αγαπιούνται.
• Ανεντιμότητα: Το ψέμα και η απόκρυψη των αληθινών προθέσεων μπορεί να προκληθούν από το φόβο της τιμωρίας.
• Αναποτελεσματική Συναισθηματική Ρύθμιση: Η τιμωρία μπορεί να παρεμποδίσει τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών, κάνοντάς το δύσκολο να ελέγξουν τα συναισθήματά τους κατάλληλα.

Αν και μπορεί να είναι χρήσιμη βραχυπρόθεσμα, αυτή η μέθοδος συχνά εμποδίζει την συναισθηματική και ψυχολογική ανάπτυξη ενός παιδιού. Μερικές τυπικές αντιδράσεις ελέγχου και τα αποτελέσματά τους είναι τα εξής:

• Ακατάλληλη Συμπεριφορά: Οι γονείς συχνά εκφοβίζουν ή επιπλήττουν, δημιουργώντας αίσθηση φόβου. Τα παιδιά συμμορφώνονται με κίνητρο το φόβο και όχι γιατί έχουν κατανοήσει αυτό που τους λένε οι γονείς.
• Θυμός: Η τιμωρία του παιδιού για τον θυμό του μπορεί να κάνει τα παιδιά να καταπνίγουν τα συναισθήματά τους, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτα υψηλά επίπεδα άγχους και οργής.
• Συναισθήματα: Η απόρριψη ή η αγνόηση των συναισθημάτων ενσταλάζει στα παιδιά τη συνήθεια να καταπνίγουν τα συναισθήματά τους, κάτι που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα με τον αυτοέλεγχο.
• Ανάπτυξη Αξιών: Αντί να διαμορφώνουν αληθινές ηθικές αξίες, τα παιδιά μπορεί να μάθουν πώς να αποφεύγουν την τιμωρία.
• Δεξιότητες Ζωής: Η επιβολή ή η λήψη τιμωριών μπορεί να οδηγήσει σε διαμάχες εξουσίας και σε μια προσπάθεια να “παιχνιδίσουμε” το σύστημα.
• Λήψη Αποφάσεων: Η τιμωρία για τα παιδιά περιορίζει την ικανότητά τους να μαθαίνουν από τις αποφάσεις και τα αποτελέσματά τους.
• Ιδιωτικότητα: Η παραβίαση του προσωπικού χώρου μπορεί να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη και να εμποδίσει την ανεξαρτησία ενός παιδιού.
• Αυτοπαρακίνηση: Εάν τα παιδιά δεν έχουν την ευκαιρία να γίνουν ανεξάρτητα και αυτοπαρακινούμενα, μπορεί να επαναστατήσουν.

Ο στόχος της θετικής διαπαιδαγώγησης είναι να βοηθήσει τα παιδιά να αντιμετωπίσουν τα συναισθήματα και τις συνέπειες των πράξεών τους με συμπόνια και αξιοπρέπεια. Αυτή η μέθοδος περιλαμβάνει το να λαμβάνουμε υπόψιν την προοπτική του παιδιού, την αναγνώριση των συναισθημάτων του και την υποστήριξή τους ώστε το παιδί να ωριμάσει συναισθηματικά (EQ – Emotional Intelligence) και να είναι πειθαρχημένο.

• Ακατάλληλη Συμπεριφορά: Καθιερώστε σαφή όρια ενώ δείχνετε ενσυναίσθηση για να επιτρέψετε στα παιδιά να λαμβάνουν καλύτερες αποφάσεις και να καλλιεργούν αυτοέλεγχο.
• Θυμός: Αναγνωρίστε τα συναισθήματα θυμού των παιδιών, υποστηρίξτε τα να τα εκφράσουν και διδάξτε τους υγιείς μηχανισμούς αντιμετώπισης.
• Συναισθήματα: Δουλέψτε μέσα από τα συναισθήματα του παιδιού ενθαρρύνοντας την ανθεκτικότητα και τον αυτοέλεγχο.
• Ανάπτυξη Αξιών: Ενσταλάξτε πραγματική φροντίδα για τους άλλους διδάσκοντας ενσυναίσθηση και κατανόηση.
• Δεξιότητες Ζωής: Βοηθήστε τα παιδιά να μάθουν να συνεργάζονται και να είναι υπεύθυνα παρέχοντάς τους ενσυναίσθηση και υποστήριξη.
• Λήψη Αποφάσεων: Ενθαρρύνετε τα παιδιά να λαμβάνουν αποφάσεις ως μέσο προώθησης της ανεξαρτησίας και των κριτικών τους ικανοτήτων.
• Ιδιωτικότητα: Αναγνωρίστε την ανάγκη των παιδιών για ιδιωτικότητα ενώ καλλιεργείτε την αίσθηση της ανεξαρτησίας τους.
• Αυτοπαρακίνηση: Δώστε στα παιδιά μια αίσθηση ενδυνάμωσης εκτιμώντας τη μοναδικότητά τους και ενθαρρύνοντας την εσωτερική τους παρακίνηση.

Τα παιδιά που μεγαλώνουν με θετική διαπαιδαγώγηση είναι περισσότερο σε θέση να ρυθμίζουν τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές τους. Η συζήτηση για το εκάστοτε ζήτημα που τα απασχολεί και η αποδοχή όλων των συναισθημάτων των παιδιών μπορούν να τα βοηθήσουν να μάθουν να ελέγχουν και να κατανοούν τα συναισθήματά τους. Αυτή η μέθοδος διδάσκει στα παιδιά σημαντικές δεξιότητες ζωής και ενισχύει την εμπιστοσύνη.

Τα συναισθηματικά και συμπεριφορικά προβλήματα των παιδιών μπορούν να βελτιωθούν σημαντικά με τη μετάβαση από την αυταρχική μέθοδο διαπαιδαγώγησης στη θετική διαπαιδαγώγηση. Οι γονείς μπορούν να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον γεμάτο αγάπη, σεβασμό και συναισθηματική νοημοσύνη δίνοντας έμφαση στην ενσυναίσθηση, την κατανόηση και την αποδοχή όλων των συναισθημάτων. Αυτή η μέθοδος όχι μόνο βοηθά στην αντιμετώπιση άμεσων συγκρούσεων, αλλά προσφέρει επίσης στα παιδιά μακροχρόνιες δεξιότητες για συναισθηματική ευεξία και υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις.

Οι γονείς που επιλέγουν την θετική διαπαιδαγώγηση μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να αναπτυχθούν σε αυτοδύναμους και συναισθηματικά ισχυρούς ενήλικες, κάτι που θα βελτιώσει και θα ενισχύσει τις οικογενειακές σχέσεις.