12 Δεκεμβρίου 2023
Πώς η επικέντρωσή μας στις δυνάμεις των παιδιών, βγάζει τον καλύτερο εαυτό τους
Ανάγνωση σε 3′
«Ποια είναι τα δυνατά σημεία του παιδιού σας;» ρώτησε η δασκάλα της κόρης μου στη συνάντηση των γονέων–δασκάλων.
Μιλώντας αργότερα σε φίλους, μερικοί μου είπαν ότι είχαν κομπιάσει σε αυτή την ερώτηση και δεν μπορούσαν να σκεφτούν τίποτα για να πουν.
Δεν είναι ότι αυτά τα παιδιά δεν έχουν δυνατά σημεία, είναι ότι οι γονείς τους δεν τα παρατηρούν σε σημείο που να μπορούν να ονομάσουν αυτά τα δυνατά σημεία επί τόπου.
Μέρος του λόγου για αυτό είναι ότι πολλοί άνθρωποι έχουν μεγαλώσει με γονείς που είχαν στυλ “διορθωτικό”. Οι γονείς έβλεπαν ως το κύριο καθήκον τους να διορθώνουν τις αδυναμίες που υποτίθεται ότι θα εμποδίσουν τα παιδιά τους να γίνουν επιτυχημένοι ενήλικες.
Ένας άλλος λόγος που οι γονείς μπορεί να μην παρατηρούν τις δυνατότητες των παιδιών τους είναι ότι συχνά είναι τόσο απασχολημένοι με το να εντοπίζουν τα λάθη που παραβλέπουν αυτά που τα παιδιά κάνουν πραγματικά καλά.
Η καθηγήτρια Lea Waters, που είναι ειδικός θετικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης, λέει ότι τα μυαλά μας είναι συντονισμένα ώστε να βλέπουν προβλήματα και απειλές.
“Σε ένα βασικό βιολογικό επίπεδο, παρόλο που αγαπάμε τα παιδιά μας, οι εγκέφαλοί μας είναι καλωδιωμένοι για να αποφεύγουν τα στραβά πριν καν καταλάβουμε ότι συμβαίνουν”, λέει η Waters, η οποία είναι η συγγραφέας του “The Strength Switch.”
Αυτό σημαίνει ότι είναι πιθανό να επικεντρωθούμε στα θέματα στα οποία τα παιδιά μας υστερούν, παρά σε αυτά που υπερέχουν. Ή, μπορούμε πχ. να τα επιπλήξουμε για αγένεια, χωρίς ποτέ να παρατηρούμε – πόσο μάλλον να το σχολιάζουμε – όταν είναι ευγενικά.
Αυτή η αρνητική προοπτική μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά αντιλαμβάνονται και νιώθουν για τον εαυτό τους. Εάν οι γονείς εστιάζουν πάρα πολύ στο τι δεν πάει καλά με τα παιδιά τους αντί να αναγνωρίζουν και να καλλιεργούν τα μοναδικά ταλέντα και τις δυνατότητές τους, μπορεί τα παιδιά να μεγαλώσουν νιώθοντας συνεχώς ανεπαρκή.
Η καθηγήτρια Waters, η οποία υποστηρίζει μια προσέγγιση γονέων που ονομάζεται “γονική μέριμνα με βάση τη δύναμη”, λέει ότι η προσπάθεια να βοηθήσουμε τα παιδιά μας εστιάζοντας στις αδυναμίες τους μπορεί να είναι αντιπαραγωγική.
“Πιστεύουμε λανθασμένα ότι ο τρόπος να κάνουμε τα παιδιά μας αισιόδοξα και ανθεκτικά είναι να εξαλείψουμε όλες τις αδυναμίες τους”, λέει η Waters. “Η επιστήμη που βασίζεται στη δύναμη δείχνει ότι το αντίθετο είναι αλήθεια. Μας λέει να γυρίσουμε το μεγαλύτερο μέρος της προσοχής μας στην επέκταση των δυνάμεών τους αντί να προσπαθούμε να μειώσουμε τις αδυναμίες τους».
Ενώ το να εστιάζουμε στα δυνατά σημεία των παιδιών μπορεί να ακούγεται υπέροχα σε θεωρητικό επίπεδο, λειτουργεί στην πράξη; Εάν το παιδί σας αγωνίζεται στα μαθήματα, για παράδειγμα, έχετε την πολυτέλεια να εστιάσετε στα θετικά του σημεία;
“Δεν πρόκειται να αγνοήσουμε το γεγονός ότι ένα παιδί δυσκολεύεται στα μαθήματα”, λέει η Waters. “Σκοπός είναι να το βοηθήσουμε εκεί που χρειάζεται βοήθεια, αλλά και να δούμε αυτό το ένα “λάθος” σαν ένα μέρος μόνο του ευρύτερου καλειδοσκόπιου του παιδιού μας”.
“Όταν ένα παιδί δεν ταυτίζει τον εαυτό του με αυτά στα οποία υστερεί,
είναι σε θέση να πει,” Λοιπόν, ξέρω ότι δεν είμαι καλός στην ανάγνωση και χρειάζομαι βοήθεια σε αυτό, αλλά είμαι καλός στο μπάσκετ ή είμαι δημιουργικός, ή μπορώ να καταλάβω τους υπολογιστές εύκολα. “
Παρόλο που ακούγεται παράδοξο, η εστίαση στα δυνατά σημεία του παιδιού σας θα σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε καλύτερα τις αδυναμίες του παιδιού σας, λέει.
“Εάν το παιδί σας αισθάνεται ότι το μόνο που κάνετε είναι να ανησυχείτε για το τι δεν κάνει καλά, φυσικά, πρόκειται να πάρει θέση αμυντική. Κάθε φορά που προσπαθείτε να μιλήσετε για το πρόβλημά του με την ανάγνωση, θα αισθάνεται άσχημα για τον εαυτό του και λιγότερο σε θέση να εργαστεί για να ξεπεράσει την αδυναμία του».
Τα καλά νέα είναι ότι η Waters διαπίστωσε ότι με μια συνειδητή στροφή στο τί επιλέγουν να προσέχουν οι γονείς, εκείνοι είναι σε θέση να προσδιορίσουν εύκολα τις δυνάμεις των παιδιών τους.
Πώς μπορείτε να εντοπίσετε τα δυνατά σημεία του παιδιού σας; Η συμβουλή της καθηγήτριας Waters είναι απλά να το ρωτήσετε. Τι του αρέσει να κάνει; Τι το ενθουσιάζει; Τι αντιμετωπίζει με πάθος; Επίσης, μπορείτε απλά να παρατηρήσετε τα παιδιά σας έχοντας ένα μάτι για αυτό που κάνουν καλά.
Το πρόσθετο πλεονέκτημα της επικέντρωσης στις δυνάμεις είναι ότι κάνει τη δουλειά μας ως γονείς λίγο ευκολότερη – για να μην αναφέρουμε και περισσότερο διασκεδαστική. Με τη συνεχή πίεση να γίνουμε τέλειοι γονείς, μεγαλώνοντας τα τέλεια παιδιά, είναι τόσο εύκολο για εμάς να ασχοληθούμε με όλες τις πτυχές του γονικού ρόλου στις οποίες πιστεύουμε ότι αποτυγχάνουμε.
Αλλά όταν επικεντρωνόμαστε στα δυνατά σημεία των παιδιών μας και βλέπουμε τα όμορφα, μοναδικά άτομα που μεγαλώνουμε, θα συνειδητοποιήσουμε ότι τελικά κάνουμε μια πολύ καλή δουλειά.Επομένως είναι διπλό το όφελος.