3 Ιανουαρίου 2024
Special-time: Αποκλειστικός χρόνος με το παιδί για 15′ την ημέρα
Ανάγνωση σε 3,5’
Στην καθημερινή μας ζωή, που συχνά είναι γεμάτη άγχος και προκλήσεις, οι γονείς πάντα προσπαθούμε να βρούμε τον τρόπο να περνάμε χρόνο με τα παιδιά μας, και δυστυχώς, ο σύγχρονος τρόπος ζωής δεν μάς επιτρέπει να αφιερώνουμε τον χρόνο που θα θέλαμε για να τα απολαύσουμε.
Σε πολλές περιπτώσεις, αυτός ο χρόνος είναι ελάχιστος μέσα στην εβδομάδα και περισσότερος τα Σαββατοκύριακα, αλλά ακόμα και τότε, δεν είναι δεδομένο ότι μάς βοηθάει να συνδεθούμε πραγματικά με το παιδί μας και να το γνωρίσουμε καλύτερα.
Την ίδια στιγμή, τα παιδιά έχουν απόλυτη ανάγκη να νιώθουν ότι τα αγαπάμε, ότι είναι σημαντικά για εμάς και ότι τα θαυμάζουμε και είμαστε περήφανοι για αυτά. Όσο και αν προσπαθούμε να τα επικοινωνήσουμε όλα αυτά με τα λόγια, τα παιδιά δεν πείθονται αν δεν το δουν στην πράξη ότι έχουν ξεχωριστή θέση στην καρδιά μας και ότι είναι η πρώτη μας προτεραιότητα, ό,τι και να γίνει. Ως απάντηση στις ανάγκες της σύγχρονης οικογένειας, και γεφυρώνοντας αυτό το κενό, ο αποκλειστικός χρόνος με το παιδί (special time), είναι ένας τρόπος που μπορούμε να δείξουμε έμπρακτα στο παιδί μας πόσο πολύ το αγαπάμε και το θαυμάζουμε, αφιερώνοντας από 15′ έως 30′ λεπτά την ημέρα αποκλειστικά σε αυτό.
Πώς επιδρά στο παιδί μας
Ο αποκλειστικός χρόνος με το παιδί (με το κάθε παιδί ξεχωριστά αν υπάρχουν αδέρφια), είναι ένα από τα σημαντικότερα κλειδιά για την εδραίωση και διατήρηση της σύνδεσης και της καλής σχέσης με το παιδί μας. Τον ονομάζουμε, λοιπόν, ο χρόνος του (το όνομα του παιδιού), πχ, ο χρόνος του Γιώργου, της Κατερίνας κ.ο.κ. και έχει πολλά οφέλη όπως:
- Συνδεόμαστε άμεσα με το παιδί μετά από τόσους μικρούς αποχωρισμούς και προκλήσεις που βιώνουμε κάθε μέρα, γονείς και παιδί, με αποτέλεσμα το παιδί να αισθάνεται πιο ανακουφισμένο και χαρούμενο, και πιο πρόθυμο να συνεργάζεται μαζί μας.
- Εξασφαλίζει στο παιδί την αποκλειστικότητα του γονέα χωρίς καμιά απολύτως παρεμβολή.
- Δίνει τη δυνατότητα στο παιδί να εκφράσει κάθε σκέψη, φοβία, ή συναίσθημα έχει, σ’έναν ενήλικα που είναι απόλυτα παρών/ούσα, που δείχνει εμπιστοσύνη και ασφάλεια στο παιδί, και όλα αυτά σε μία γλώσσα που το παιδί ξέρει πάρα πολύ καλά, το παιχνίδι. Μέσα από το παιχνίδι, το παιδί επεξεργάζεται ασυνείδητα πράγματα που το απασχολούν, χωρίς οι γονείς να ξέρουμε καν ποιά είναι αυτά.
- Ο χρόνος αυτός είναι η μοναδική ώρα που το παιδί είναι ο απόλυτος αρχηγός, που ηγείται της κατάστασης εν αντιθέσει με τις υπόλοπες στιγμές που θεωρεί τον εαυτό του ανίσχυρο στον κόσμο των ενηλίκων.
- Ενισχύει την ικανότητα του γονιού να μπορεί να δει τον κόσμο από την σκοπιά του παιδιού με βαθιά ενσυναίσθηση, γεγονός το οποίο είναι βάλσαμο για τη μεταξύ τους σύνδεση.
- Η συμπεριφορά του παιδιού βελτιώνεται και μειώνονται τα ξεσπάσματα, γιατί το παιδί νιώθει ότι έχει τον χώρο και χρόνο να επεξεργαστεί οτιδήποτε το βασανίζει, και να το αντιμετωπίσει.
- Τα παιδιά παίρνουν την επιβεβαίωση ότι είναι απόλυτα σημαντικά για τους γονείς, κάτι για το οποίο πολύ συχνά αναριωτιούνται και θέλουν διαρκώς επιβεβαίωση. Το να τους το πούμε απλά δεν τα πείθει.
- Ο γονέας αισθάνεται πολύ ευτυχισμένος και ανακουφισμένος γιατί βλέπει και εκείνος την αλλαγή στη σχέση του με το παιδί, και συχνά είναι αυτό που λαχταράει περισσότερο, μην ξέροντας πώς να το κάνει. Επιπλέον, βλέπει πόσο πιο ήρεμο και συνεργάσιμο έχει γίνει το παιδί του.
Για να είναι αποτελεσματικός ο αποκλειστικός χρόνος με το παιδί, είναι σημαντικό να γίνεται τακτικά, γιατί μόνο έτσι μπορεί η σύνδεση παιδιού-γονιού να συντηρείται δυνατή. Όταν γίνεται καθημερινά, σε πολλές περιπτώσεις αρκεί μόνο αυτό για να λυθούν χρόνια και βασανιστικά θέματα που αντιμετωπίζουν οι οικογένειες με τα παιδιά τους.
Πώς γίνεται ακριβώς;
- Αφιερώνουμε αποκλειστικό χρόνο με κάθε παιδί ξεχωριστά.
- Η διάρκειά του καλό θα είναι να είναι από 15-25 λεπτά και όχι λιγότερο, γιατί το παιδί δεν προλαβαίνει να εκφραστεί, και θα θυμώσει.
- Ιδανικά, θέλουμε να γίνεται καθημερινά, αλλά αν αυτό δεν είναι δυνατό, τουλάχιστον όσο περισσότερες φορές γίνεται μέσα στην εβδομάδα, είναι καλύτερο από το τίποτα.
- Το παιδί ηγείται της διαδικασίας, δηλαδή αποφασίζει εκείνο με τι θα ασχοληθούμε, και εμείς απλά ακολουθούμε σχολιάζοντας το παιχνίδι.
- Θα πρέπει το παιχνίδι να μην είναι δομημένο αλλά ελεύθερο, για παράδειγμα να παίξουμε με κουκλάκια, τουβλάκια, τρένα, ή ένα συμβολικό παιχνίδι με διάφορα σενάρια, και όχι δομημένο, πχ. να φτιάξουμε κουλουράκια ή να παίξουμε μπάλα ή ένα επιτραπέζιο.
- Με μεγαλύτερα παιδιά, πάνω από 10 ετών, μπορούμε να ακούσουμε μουσική μαζί, ή να συζητήσουμε, ή να ακολουθήσουμε τα παιδιά σε όποια δραστηριότητα τους αρέσει και μάς προτείνουν, ακόμα και αν δεν αρέσει σε εμάς το ίδιο.
- Αφιερώνουμε αποκλειστικό χρόνο καθημερινά ακόμα και αν το παιδί μας είναι μοναχοπαίδι.
Τί να προσέξουμε για να είναι αποτελεσματικός
- Ανακοινώνουμε στο παιδί τι πρόκειται να συμβεί. ‘Αγάπη μου, από σήμερα θα περνάμε λίγο χρόνο μαζί, χωρίς κανέναν άλλο. Εντάξει;’ Στην αρχή, μπορεί το παιδί να είναι αρνητικό γιατί δεν ξέρει τι ακριβώς είναι αυτό, δεν έχει βιώσει τα οφέλη του αποκλειστικού χρόνου μαζί μας.
- Αν έχετε παραπάνω από ένα παιδιά, όταν θα το εφαρμόζετε με το ένα παιδί, καλό είναι τα υπόλοιπα να απασχολούνται με κάτι αν είναι μεγαλύτερα, ή να επιβλέπονται από κάποιον άλλο ενήλικα αν είναι μικρότερα. Τα παιδιά που περιμένουν, μπορούν να ακούσουν ένα παραμύθι ή να ζωγραφίσουν κάτι, ή απλά να παίξουν με τον/την σύντροφό σας ή κάποιον άλλο ενήλικα μέχρι να έρθει και η δική τους σειρά. Είναι ιδανικό όταν μπορεί ο ένας σύντροφος να κρατήσει το παιδί ή τα παιδιά που περιμένουν, και αν έχετε δύο παιδιά, μπορεί παράλληλα να αφιερώνει αποκλειστικό χρόνο στο άλλο παιδί.
- Αφήστε το χρονόμετρο να πάρει τον ρόλο του κακού όταν έρθει η ώρα να λήξει το παιχνίδι. Την ώρα του παιχνιδιού, απενεργοποιήστε το κινητό σας για να μην σάς αποσπά την προσοχή, ή ακόμα καλύτερα, αφήστε το να χτυπήσει και μην το σηκώσετε, μην ελέγξετε μία πιθανή ειδοποίηση. Επειδή τα παιδιά ξέρουν πόσο προσκολλημένοι είμαστε συνήθως οι γονείς με το κινητό μας, αυτό είναι μια καλή ευκαρία να δει το παιδί σας πόσο σημαντικό είναι για εσάς εκείνη τη στιγμή.
- Μια πολύ ωραία φράση που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε είναι ‘Είμαι όλη δική σου για τα επομένα 15 λεπτά. Το μόνο που δεν μπορούμε να κάνουμε είναι να διαβάσουμε ή να δούμε οθόνες, αλλά μπορούμε να κάνουμε ό,τι άλλο εσύ θέλεις.’ Αν το παιδί επιλέξει κάτι δομημένο, αυτό είναι εντάξει για αρχή, αλλά σιγά σιγά μπορούμε να το κατευθύνουμε εμείς σε κάτι άλλο. Αν επιλέγει συστηματικά κάτι δομημένο, μπορούμε να κάνουμε μία συμφωνία ότι τη μία μέρα θα επιλέγει εκείνο τί θα κάνουμε, και την άλλη μέρα θα επιλέγουμε εμείς.
- Όταν το παιχνίδι ξεκινήσει, δεν κατευθύνουμε εμείς το παιδί στο παιχνίδι του, απλά σχολιάζουμε. ‘Τί ωραία που έφτιαξες αυτό τον ψηλό πύργο με τα τουβλάκια.’ Δεν λέμε ‘Βάλε το πράσινο τουβλάκι εκεί για να μην πέσει ο πύργος.’ Επίσης, δεν είναι η ώρα που θα κάνουμε διάλεξη στο παιδί για κάτι, ή θα προσπαθήσουμε να του περάσουμε ένα μάθημα.
- Ακόμα και αν ζητήσει κάτι εξωφρενικό, μπορούμε να κάνουμε μια προσομοίωση. Πχ, αν θέλει να πάει σε ένα εξωτικό νησί, μπορούμε να στήσουμε καρέκλες για τη θάλασσα και να φτιάξουμε μεγάλους φοίνικες από χαρτόνι, ή αν θέλει να παίξει με την κρέμα προσώπου, μπορούμε να βρούμε μία πιο παλιά που δεν χρησιμοποιούμε και να του τη δώσουμε μόνο για εκείνο το χρονικό διάστημα.
- Όταν το χρονόμετρο χτυπήσει, σταματάμε το παιχνίδι με μερικά λόγια ευγνωμοσύνης, για παράδειγμα ‘Ωχ! Τελείωσε ο χρόνος! Σε ευχαριστώ τόσο πολύ που παίξαμε, μου αρέσει πολύ όταν είμαστε μαζί. Ανυπομονώ για αύριο που θα παίξουμε πάλι.’ Είναι πολύ πιθανό, ειδικά τις πρώτες φορές, το παιδί να απογοητευτεί και να αντιδράσει, οπότε αντιμετωπίζουμε την συναισθηματική του δυσκολία με όσο περισσότερη ενσυναίσθηση μπορούμε. ‘Το ξέρω καρδούλα μου ότι θα ήθελες να μην τελειώσει ποτέ το παιχνίδι μας. Είναι τέλεια όταν είμαστε μαζί. Ανυπομονώ για την επόμενη φορά.’
Μόλις αυτή η συνήθεια αρχίσει να επαναλαμβάνεται, τα οφέλη της γίνονται αμέσως αισθητά, όχι μόνο στο παιδί αλλά και στον γονιό, και η σχέση γονιού-παιδιού γίνεται πιο δυνατή από ποτέ, έτοιμη να άντιμετωπίσει κάθε δυσκολία που θα βρεθεί μπροστά της και κάθε ιδιαίτερη πρόκληση της σύχρονης ζωής.
«Είμαστε αυτό που επαναλαμβάνουμε να κάνουμε. Η αριστεία, λοιπόν, δεν είναι πράξη, αλλά συνήθεια».
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ