12 Δεκεμβρίου 2023
Τα παιδιά συνεργάζονται πιο εύκολα, όταν νιώθουν ότι τα καταλαβαίνουμε
Ανάγνωση σε 3′
Πόσες φορές δεν προσπαθούμε εμείς οι γονείς να εξηγήσουμε στα παιδιά μας κάτι με τη λογική; Ίσως και καθημερινά, σωστά; Πόσες από αυτές τις φορές νιώσατε ότι οι λογικές εξηγήσεις σας βρήκαν άμεσα αντίκρισμα; Για παράδειγμα, σταμάτησε το κλάμα; Συμμορφώθηκε το παιδί με αυτό που του είπατε; Έπαψε να επιμένει στη θέση του;
Το πιο πιθανό είναι να μην έγινε τίποτα από όλα αυτά. Αναρωτηθήκατε όμως ποτέ το γιατί; Αναρωτηθήκατε ποτέ το γιατί οι λογικές εξηγήσεις δεν παράγουν αποτέλεσμα; Μήπως επειδή δεν τις καταλαβαίνουν τα παιδιά; Όχι! Τα παιδιά τις καταλαβαίνουν και μάλιστα απόλυτα! Τότε γιατί;
Ας φύγουμε για λίγο από τον κόσμο των ενηλίκων – που όλα εξηγούνται με λογικούς όρους – και ας μπούμε στιγμιαία στον κόσμο των παιδιών.
Είσαι παιδί. Η μαμά επιμένει ότι κάτι πρέπει να γίνει και εσύ δεν το θέλεις. Πχ. πρέπει να φύγετε από την παιδική χαρά όπου περνάς τόσο ωραία, γιατί νυχτώνει. Και ξεκινάει: ‘Έλα, βάλε το μπουφάν σου, πάμε σπίτι. Πρέπει να γυρίσουμε πριν νυχτώσει. Πήγε ήδη 7 και έχουμε διαδικασίες, πρέπει να κοιμηθείς μία λογική ώρα γιατί έχεις μάθημα αύριο το πρωί!’
Τι από όλα αυτά που έφτασαν στα αυτιά σου σε έκανε να καταλάβεις και να αποδεχτείς ότι τώρα πρέπει να φύγετε από την παιδική χαρά; Εσύ το μόνο που ξέρεις είναι ότι περνάς ωραία και θέλεις να μείνεις κι άλλο, όλα τα άλλα είναι λεπτομέρειες και τουλάχιστον για εσένα, δεν έχουν καμία σημασία. Σωστά;
Όμως, πρέπει να υποστείς τη δυσαρέσκεια του να φύγεις άμεσα από την παιδική χαρά, και σαν να μην έφτανε αυτό, πρέπει να υποστείς και τις ατελείωτες λογικές εξηγήσεις που δεν έχουν τελειωμό. Τί είναι αυτό που θα έκανε την αποχώρησή σου λίγο λιγότερο επώδυνη; Τι θα σε έκανε να δεχτείς την προτροπή της μαμάς και να φύγεις όχι απαραίτητα χαρούμενος/η, αλλά τουλάχιστον με διάθεση συνεργασίας; (και όχι με φωνές, κλάματα, αντίσταση και την πικρία που συνήθως τα ακολουθεί όλα αυτά;)
Εσύ, θέλεις πραγματικά να μείνεις κι άλλο στην παιδική χαρά και θέλεις η μαμά να το ξέρει αυτό, γιατί πρόκειται να κάνεις μία σημαντική θυσία και να πας άμεσα σπίτι. Όσο και να της το λες, δε νιώθεις ότι το καταλαβαίνει – συνεχίζει να σε λούζει με λογικές εξηγήσεις. Πώς θα ήταν άραγε αν έκανε το εξής αντί να φλυαρεί; Να σε πλησιάσει, να γονατίσει για να έρθει στο ύψος σου, να σε κοιτάξει στα μάτια και να σου πει: ‘Το καταλαβαίνω ότι δε θέλεις καθόλου να φύγουμε τώρα.. αλλά πρέπει να φύγουμε. Το καταλαβαίνω. Βλέπω πόσο ωραία περνάς.’
Ο πόνος σου έχει εισακουστεί. Η αγωνία της μαμάς να γυρίσετε σπίτι είναι πια σεβαστή. Αρχίζεις σιγά σιγά να εξοικειώνεσαι με τη σκέψη, έως ότου το πάρεις απόφαση ότι τελείωσε το παιχνίδι για σήμερα. Βάζεις το μπουφάν σου και φεύγεις με διάθεση συνεργασίας γιατί η μαμά σεβάστηκε τα συναισθήματά σου. Τα κατάλαβε. Τα αναγνώρισε. Ξέρει ότι δεν σου ήταν εύκολο να φύγετε και θα το εκτιμήσει που φύγατε. Σίγουρα.
Μία απλή αναγνώριση των συναισθημάτων του παιδιού μπορεί να φτάσει πολύ μακριά. Μία απλή αναγνώριση των αρνητικών συναισθημάτων του παιδιού, έχει τη δύναμη να τα εξουδετερώσει.
Η σύνδεση με το παιδί, η αναγνώριση των συναισθημάτων του και ο σεβασμός σας για τον τρόπο που νιώθει κάθε φορά, μπορεί να κάνει όλη τη διαφορά στο πόσο εκείνο είναι διατεθειμένο να συνεργαστεί μαζί σας. Όταν τα παιδιά νιώθουν ότι τα καταλαβαίνουμε είναι διατεθειμένα να μάς καταλάβουν και αυτά. Οι λογικές εξηγήσεις δεν σημαίνουν πολλά για τα παιδιά, μην ξεχνάτε, δεν ζουν στον κόσμο των ενηλίκων. Αυτές θα τις καταλάβουν όταν τα ίδια θα γίνουν μία μέρα γονείς. Ή τουλάχιστον όταν σταματήσουν να είναι παιδιά. Αν πρέπει να δώσετε μία λογική εξήγηση, μία και μόνο συνήθως αρκεί: ‘Πρέπει να φύγουμε από την παιδική χαρά γιατί νυχτώνει.’
Σε κάθε μικρή ή μεγάλη απογοήτευση του παιδιού λοιπόν, προσπαθήστε να μπείτε στη θέση του και να νιώσετε το πώς νιώθει. Αναγνωρίστε τα συναισθήματά του και ταυτιστείτε με αυτά. Ένα παιδί που έχει έναν γονιό που το καταλαβαίνει, δεν έχει ανάγκη από πολλά άλλα.
‘Το καταλαβαίνω ότι θέλεις πολύ αυτό το παιχνίδι όμως δε θα το πάρουμε σήμερα.’
‘Βλέπω πόσο θέλεις να παίξεις με το παιχνίδι του φίλου σου όμως είναι δικό του και τώρα το θέλει. Ίσως αργότερα.’
‘Ξέρω πόσο δύσκολο είναι να μάθεις να δένεις τα κορδόνια σου, προσπάθησε άλλη μία φορά και θα τα καταφέρεις.’
‘Το καταλαβαίνω ότι θύμωσες που σου πήρε το παιχνίδι σου όμως δε χτυπάμε ποτέ, χρησιμοποιούμε πάντα απαλά χέρια.’
‘Το βλέπω ότι δεν έχεις όρεξη για φασολάκια όμως δεν έχουμε άλλο φαγητό σήμερα.’
‘Το καταλαβαίνω ότι στενοχωρήθηκες που έχασες τη μπάλα σου, κι εγώ θα στενοχωριόμουν. Ήταν μία πολύ ωραία μπάλα.’
‘Δεν είναι εύκολο όταν ξεκινάμε σχολείο για πρώτη φορά. Είναι πολύ δύσκολο και θέλει θάρρος μέχρι να γνωρίσεις τους συμμαθητές σου και τους δασκάλους. Το ξέρω.’
Τέτοιες παρατηρήσεις δίνουν θάρρος στα παιδιά να αντιμετωπίζουν με τόλμη τις δυσκολίες και τις απογοητεύσεις τους.
Καλή επιτυχία!