12 Δεκεμβρίου 2023
Όταν το μωρό δυσκολεύεται ν ’αποχωριστεί τη μαμά ή το μπαμπά…
Ανάγνωση σε 4′
Όλα τα παιδιά περίπου στην ηλικία των 6 έως 9 μηνών βιώνουν το αποκορύφωμα του άγχους αποχωρισμού. Φυσικά, έχει προηγηθεί και πριν αυτό το άγχος καθώς και συνεχίζεται και στην πορεία.
Είναι η πρώτη εμπειρία του μωρού με τη σημασία του άγχους γι’αυτό είναι μείζονος σημασίας ο τρόπος που θα το αντιμετωπίσουμε.
Ουσιαστικά, εκδηλώνεται με την προσκόλληση του μωρού στους οικείους του, μαμά ή μπαμπά συνήθως, και δυσκολεύεται σ’ένα ξένο περιβάλλον ή στη συναναστροφή του με άλλους ανθρώπους είτε ενήλικες ή παιδιά.
Μια πρώτη δυσκολία είναι η προσαρμογή του παιδιού σε σχολικό περιβάλλον.Αυτό θα συμβεί, σε κάθε πιθανή ηλικία έναρξης του σχολείου, απλά, όπως προασναφέρθηκε, καλό θα είναι να αποφεύγουμε το διάστημα 6-9 μηνών για να γίνει αυτό. Αν υπάρχει ανάγκη, καλό είναι το μωρό να ξεκινά το σχολείο πριν τους 6 μήνες ή μετά τους 9. Επίσης, εφόσον οι γονείς εργάζονται και η μητέρα πρέπει να επιστρέψει στην εργασία της, θα πρέπει ν’άφιερωθεί πολύ χρόνος για να προσαρμοστεί το μωρό με το φροντίστη/τρια του. Θα πρέπει να συνηθίσει στη νέα αυτή συνθήκη και να διασφαλίσουμε την ανάπτυξη του ασφαλή δεσμού, ακόμα κι αν το μωρό μας θα το φροντίζει η γιαγιά/παππούς.
ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
Πρώτα απ’ όλα, σε οτιδήποτε χρειάζεται το παιδάκι μας, σε όποια ηλικία και να βρίσκεται το σημαντικότερο βήμα και το πρώτο είναι η αυτορρύθμιση μας. Πρέπει να παραμένουμε ψύχραιμοι, με τη βοήθεια των τεχνικών αυτορρύθμισης για να μπορούμε ν ’αντιμετωπίσουμε τη στιγμή της κρίσης και να μεταφέρουμε στο παιδί μας την ηρεμία που έχουμε ανάγκη.
Δεύτερον, είναι πολύ βοηθητικό να παραμένουμε συνδεδεμένοι με το παιδί για να είναι ανοιχτό να μας ακούσει. Αυτό επιτυγχάνεται με τους εξής τρόπους σύνδεσης, με τον αποκλειστικό χρόνο με το παιδί μας, με το έντονο παιχνίδι roughhousing και οπωσδήποτε με το γέλιο. Το αντίδοτο του άγους είναι το γέλιο και οι ρουτίνες. Το γέλιο γιατί βιολογικά εκκρίνει ορμόνες που μειώνουν το στρες και το άγχος και οι ρουτίνες βοηθούν απεριόριστα το παιδί να μειώνει το άγχος του. Πρέπει να ενημερώνουμε το παιδί για το τι πρόκειται να κάνουμε και τι πρόκειται να συμβεί. Αν, σε περίπτωση, ανατραπεί το πρόγραμμα, γιατί είναι πολύ πιθανό πάντα απαντάμε στο παιδί με ενσυναίσθηση. “Καταλαβαίνω καρδούλα μου ότι ήθελες να πάμε για μπάνιο στη θάλασσα και έπιασε βροχή. Θα ήταν πολύ ωραίο να είμαστε τώρα στην παραλία και να παίζουμε. Μπορούμε, όμως να ζωγραφίσουμε μια θάλασσα και ένα μεγάλο καράβι.”
Επίσης, υπάρχουν και πολλά παιχνίδια που μπορούμε να παίξουμε με το παιδί, εύκολα και σύντομα, που στοχεύουν ακριβώς στο άγχος αποχωρισμού όπως πχ,
Χέρια-μαγνήτης: Προσποιήσου ότι τα χέρια σου είναι μαγνήτης και δεν μπορείς να τα ξεκολλήσεις από πάνω τους. Θα τραβιούνται να φύγουν και εσύ θα τα γυρνάς πίσω με παιχνιδιάρικο τρόπο.
Το παιχνίδι του αντίο-αντίο(bye-bye):Είναι μια άλλη μορφή του κρυφτού που “παίζει” με το άγχος αποχωρισμού για να κάνει τα παιδιά να γελάσουν.Λες:”Ας παίξουμε το bye-bye παιχνίδι. Αν με χρειαστείς, φώναξε Αμπρακαταμπρα, ή όποια άλλη μαγική λέξη διαλέξετε.” Έπειτα κρύψου στον καναπέ για πολύ λίγο και φώναξε “Αμπρα Καταμπρα.”Βγες από την κρυψώνα, τρέξε στο παιδί και αγκάλιασε το και πες: “Μου έλειψες τόσο πολύ! Χρειάστηκε να χρησιμοποιήσω την μαγική μας λέξη για να σε ξαναδώ. Αλλά εντάξει, ας ξαναπροσπαθήσουμε.Θα είμαι πιο γενναία αυτή τη φορά. “Έπειτα πήγαινε και κρύψου πάλι. Ακόμα μια φορά, βγες πρώτη προτού σε αναζητήσει εκείνο, γεγονός που θα το κάνει να σκάσει στα γέλια, ειδικά αν το παίζεις παιδιάστικα ανήσυχη. Συνέχισε να παίζεις με αυτό τον τρόπο για να δουλέψετε μαζί τις ανησυχίες του για τον αποχωρισμό.
Σε χρειαααααάζομαι!!!: Προσκολλήσου πάνω στο παιδί και πιες παιδιάστικα: ”Το ξέρω ότι θέλεις να σε αφήσω να πας να παίξεις αλλά σε θέλωωωω….Το μόνο που θέλω είναι να είμαι μαζί σου. Σε παρακαλώ, μπορώ να είμαι συνέχεια μαζί σου;;;;;”. Συνέχισε να κρατάς τη μπλούζα του ή το χέρι του. Κράτησε τη φωνή σου χαμηλή και παιχνιδιάρικη ούτως ώστε να αισθανθεί ελεύθερο να ξεφύγει και εσύ να το τραβήξεις πίσω και να το παρακαλέσεις να μείνει κοντά σου. Πρέπει να έχει την αίσθηση ότι εκείνο θέλει να φύγει και όχι ότι είναι εκείνο που διώχνεται. Όσο συμπεριφέρεσαι παιδιάστικα, τόσο θα μειώνεται η ένταση γύρω από τα αντίο. Όταν επιτέλους δραπετεύσει και φύγει θα πεις:” Είναι εντάξει. Το ξέρω ότι θα ξανάρθεις. Εμείς πάντα γυρίζουμε ο ένας στον άλλο.”
Το τρίτο βήμα, μετά την αυτορρύθμιση και τη σύνδεση είναι η καθοδήγηση του παιδιού. Κατά τη διάρκεια της προσαρμογής του σχολείου, αν το σχολείο επιτρέπει να είμαστε κάποιες μέρες στο χώρο του σχολείου, του λέμε ότι θα βρισκόμαστε εκεί κοντά αλλά δεν του λέμε ψέματα. Πχ, θα είμαι στο μπάνιο γιατί αν πάει και δεν μας δει θα χάσει την εμπιστοσύνη του. Πολύ σημαντικό είναι ότι το ενημερώνουμε ότι θα έρθουμε να το πάρουμε. “Η μαμά πάντα έρχεται να σε πάρει.”
Επίσης, δίνουμε στο παιδί να καταλάβει τι ώρα θα το πάρουμε από το σχολείο. Επειδή πιθανόν δεν γνωρίζει την ώρα του λέμε θα έρθω να σε πάρω αμέσως μετά το φαγητό.
Σε παιδιά που έχουν κατακτήσει το λόγο, όταν θέλουμε να μάθουμε τι συμβαίνει στο σχολείο δεν κοιτάμε ποτέ το παιδί κατάματα αλλά το ρωτάμε πχ, στο αυτοκίνητο ή την ώρα που κάνουμε δουλειές, ή το βράδυ στον ύπνο.
Αν έχει γίνει κάτι στο σχολείο, το συζητάμε: πχ. ‘Πρέπει να ήταν δύσκολο να πεινάς και να μην είναι η ώρα του φαγητού ε;’
Δεν ξεχνάμε ποτέ στην επικοινωνία μας με το παιδί την ενσυναίσθηση, ακόμα κι αν είναι μωρό και δεν μιλάει ακόμα και πάνω απ’ όλα έχουμε υπομονή. Είναι μια αναπτυξιακή φάση που θα περάσει και όσο πιο αποτελεσματικά την αντιμετωπίσουμε, τόσο πιο γρήγορά θα εξαλειφθεί και με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για το παιδί. Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν θα είναι πάντα έτσι.