12 Δεκεμβρίου 2023
Αφήστε τα παιδιά να σας βοηθούν στις δουλειές
Ανάγνωση σε 4′
Τί εύχεται κάθε παιδί βαθιά μέσα στην ψυχούλα του βλέποντας ότι είναι μικρό σε έναν κόσμο ενηλίκων; Να γίνει και αυτό σαν τους μεγάλους φυσικά!
Το ίδιο ψηλό, το ίδιο ικανό να κάνει τα πάντα με απόλυτη ακρίβεια και με γρηγοράδα, να μιλάει με πολύπλοκες λέξεις και να έχει επιτέλους την ελευθερία του! Να μπορεί να κάνει ό,τι θέλει!
Ενώ οι μεγάλοι δεν κάνουμε ακριβώς πάντα αυτό που θέλουμε, το παιδί δεν το ξέρει αυτό. Το μόνο που ξέρει είναι ότι μας βλέπει να αποφασίζουμε εμείς για τη ζωή μας αλλά και για τη δική του επίσης. Του λέμε τί να κάνει, το βοηθάμε όπου σκοντάψει, αποφασίζουμε για το φαγητό του, για τον ύπνο του, για την εκπαίδευσή του, για όλα!
Και πολλές φορές, ενώ δεν είναι απαραίτητο, αναλαμβάνουμε και όλες τις δουλειές ανεξαιρέτως, στην πεποίθησή μας ότι τα παιδιά μας είτε δεν είναι ικανά να τις κάνουν ή δεν ενδιαφέρονται. Και επειδή κάθε γονιός θα παραδεχόταν με άνεση ότι τα παιδιά, αν καταπιαστούν με κάτι, δεν υπάρχει περίπτωση να μην καταφέρουν να το κάνουν, την πρώτη εξήγηση μπορούμε ήδη να την αναιρέσουμε, το ότι δηλαδή τα παιδιά είναι ανίκανα να αναλάβουν κάτι.
Όχι ότι μπορούν να κάνουν ό,τι κάνουμε κι εμείς οι μεγάλοι, αλλά υπάρχουν άπειρες δουλειές που μπορεί εύκολα να διεκπεραιώσει ένα παιδί, ακόμα και μικρό. Το οποίο μας αφήνει μία και μοναδική άλλη πιθανότητα – το να μην ενδιαφέρονται τα παιδιά μας να κάνουν δουλειές, να μην το θέλουν.
Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Εν μέρει μπορεί. Σε κάποιες δουλειές μπορεί να αντιστέκονται τα παιδιά. Όμως, σπάνια βρίσκουμε μία οικογένεια όπου ένα 6-χρονο παιδί δεν έχει πει κάποια στιγμή στους γονείς του – πες μου τί μπορώ να κάνω για να βοηθήσω! Όχι μόνο από ανία, που μπορεί να νιώθουν συχνά τα παιδιά, αλλά και για να βοηθήσουν πραγματικά.
Όταν συμβάλλουν, τα παιδιά νιώθουν ότι ανήκουν
Τα παιδιά από πολύ μικρά ψάχνουν για τρόπους με τους οποίους μπορούν να ανήκουν. Επαναλαμβάνουν τις συμπεριφορές που τα κάνει να νιώθουν ότι ανήκουν και εγκαταλείπουν αυτές που δεν τα κάνουν να νιώθουν έτσι. Το αίσθημα του ανήκειν, είναι μία βαθιά ριζωμένη ανθρώπινη ανάγκη, γιατί οι άνθρωποι είμαστε κοινωνικά όντα και από τη γέννησή μας, ξέρουμε ότι δεν μπορούμε να επιβιώσουμε εκτός του συνόλου.
Οι διάφορες δουλειές λοιπόν που κάνουμε εμείς οι μεγάλοι – μαντέψτε – κάνουν τα παιδιά να νιώθουν χρήσιμα και απαραίτητα μέσα στα πλαίσια της οικογένειας, όταν τις αναλαμβάνουν αυτά! Τους δίνουν μία αίσθηση ικανοποίησης, την πεποίθηση ότι μπορούν να καταφέρνουν πράγματα, και το ότι η οικογένεια μπορεί να βασιστεί πάνω τους.
Δεν είναι απίθανο τα παιδιά να νιώθουν πιο ώριμα στο σχολείο παρά στο σπίτι, γιατί εκεί έχουν υποχρεώσεις και δουλειά, ενώ στο σπίτι οι γονείς τα κάνουν όλα για αυτά. Σκεφτείτε το – πόσο πιο ευχαριστημένοι θα ήταν όλοι στο σπίτι αν οι γονείς μπορούσαν να βοηθηθούν με τις 100 δουλειές που έχουν να κάνουν κάθε μέρα, και τα παιδιά μπορούσαν να συμμετέχουν σε αυτές και να ωφεληθούν σημαντικά!
Γιατί η δουλειά διδάσκει. Διδάσκει αυτοπειθαρχία, δεξιότητες, την ανάληψη ευθύνης, δίνει την ικανοποίηση του να βοηθάμε τους άλλους και μαθαίνει στα παιδιά την αξιοπρέπεια της δουλειάς.
Σε αυτό το ζήτημα, διστάζουμε συχνά. Μία δουλειά που εμείς μπορεί να κάνουμε σε 5 λεπτά, το παιδί μας μπορεί να θέλει μία ώρα για να την κάνει. Εφόσον όμως αυτό που έχει σημασία είναι να γίνει η δουλειά, αν ο χρόνος το επιτρέπει, γιατί να μην την αναλάβει το παιδί; Μπορεί μάλιστα να μάς εντυπωσιάσει κάνοντάς την καλύτερα από εμάς! Να απορροφηθεί στη διαδικασία, να πειραματιστεί με καινούρια υλικά, να μάθει και να περάσει καλά!
Τα παιδιά θέλουν να ξέρουν ότι η βοήθειά τους είναι απαραίτητη και ότι οι μεγάλοι την εκτιμούν.
Πώς μπορούμε λοιπόν να βάλουμε τα παιδιά μας στη διαδικασία;
Είναι απλό.
Πώς να εμπνεύσουμε στα παιδιά να μάς βοηθούν
Θα διαλέξουμε τις δουλειές που θεωρούμε ότι μπορούν να κάνουν μόνα τους, ή με μία απλή καθοδήγηση, και φυσικά αυτές που δεν ενέχουν κάποιο κίνδυνο για την ασφάλειά τους. Μπορούμε να βάλουμε έναν πίνακα στο ψυγείο και να σημειώσουμε τις δουλειές που πρέπει να γίνουν. Αν τα παιδιά δεν έχουν φτάσει σε ηλικία που μπορούν να διαβάσουν, μπορούμε να ζωγραφίσουμε κάτι ενδεικτικά και να τους εξηγήσουμε ποια είναι η δουλειά. Αν τελειώσουν μία δουλειά, μπορούν να την διαγράψουν από τον πίνακα με ένα αίσθημα ικανοποίησης που την έφεραν σε πέρας.
Η λίστα μπορεί να έχει τίτλο ‘Αν βαριέσαι, κάνε κάτι από αυτά’ ή ‘Δουλειές που πρέπει να γίνουν – ενδιαφέρεται κανείς;’. Μία λίστα με διαφορετικές δουλειές δίνει στα παιδιά τη δυνατότητα να επιλέξουν ποια δουλειά θα κάνουν. Είναι ένας καλός τρόπος για να κάνουμε την αρχή. Μεγαλώνοντας, τα παιδιά μπορούν να αναλάβουν σταθερά μία δουλειά όπως να στρώνουν τα κρεβάτια τους ή να βάζουν τραπέζι. Σιγά–σιγά, η βοήθεια όλων στο σπίτι θα γίνει τρόπος ζωής για όλη την οικογένεια. Αν είμαστε χαλαροί και δεν πιέζουμε, τα πράγματα θα εξελιχθούν ομαλά για όλους.
Τα λάθη που κάνουμε συχνά
Συχνά κάνουμε το λάθος να επιβάλουμε δουλειές με την απειλή τιμωρίας, ή να γκρινιάζουμε σε σχέση με τις δουλειές που πρέπει να γίνουν.
‘Σε παρακαλώ, βγάλε τον σκύλο μία βόλτα.’ ‘Έβγαλες τον σκύλο βόλτα;’ ‘Σου ζήτησα να βγάλεις τον σκύλο!’
Εμείς οι μεγάλοι αγανακτούμε πολλές φορές με τα παιδιά μας και γκρινιάζουμε. Αυτός ο τρόπος είναι απίθανο να αποβεί αποτελεσματικός. Τα παιδιά αντιστέκονται στην πίεση και στις συχνές υπενθυμίσεις, και ας είμαστε ειλικρινείς, το ίδιο και οι μεγάλοι. Μία χαλαρή στάση από πλευράς μας και η απλή αναφορά της κάθε δουλειάς σε ένα σημείο που μπορεί όλη η οικογένεια να ανατρέξει, είναι αρκετά.
Με τον καιρό, ένα παιδί ωριμάζει και νιώθει χρήσιμο στην οικογένεια – ‘οι δικοί μου βασίζονται πάνω μου για κάποια πράγματα, δεν μπορώ να τα παραμελήσω.’ Βλέπει πόσες δουλειές πρέπει να γίνουν για να τρέξει ομαλά η ζωή της οικογένειας και αντιλαμβάνεται ότι ο κάθε ένας έχει έναν ρόλο στην οικογένεια.
Δεν θα έπρεπε να πέφτουν όλα στην πλάτη των γονιών, και ειδικά της μητέρας που βάλλεται συνήθως περισσότερο από τις δουλειές του νοικοκυριού και από την ικανοποίηση των αναγκών ολόκληρης της οικογένειας. Η συμμετοχή των παιδιών στις δουλειές τα βοηθά να γίνουν πιο υπεύθυνοι πολίτες στο μέλλον και τα ψυχαγωγεί στο μεταξύ, κάνοντάς τα να νιώθουν χρήσιμα και περήφανα για τη συμβολή τους.
Δεν είναι ποτέ αρκετά νωρίς να ξεκινήσετε! Επανεξετάστε τη ρουτίνα που έχετε θέσει στη δική σας οικογένεια και προγραμματίστε κάθε δουλειά στον χρόνο και στη συχνότητα που πρέπει να γίνεται.
Καλή επιτυχία!